به گزارش روابط عمومی سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی، مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان گفت: تاکنون اطلاعات مکانی هفت هزار و ۵۰۰ رشته قنات در خراسان جنوبی ثبت و شناسنامه‌دار شده است
اکبر محمدی با بیان اینکه تاکنون اطلاعات مکانی هفت هزار و ۵۰۰ رشته قنات در استان ثبت و شناسنامه‌دار شده است، اظهار کرد: با این وجود شهرستان بیرجند با هزار و ۸۷۵ رشته قنات، رتبه اول تعداد قنوات را در استان دارد.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یادآور شد: ما معتقدیم که بیش از هشت هزار قنات در استان وجود دارد که در حال شناسایی و شناسنامه‌دار کردن بقیه قنوات هستیم.
وی اظهار داشت: در مجموع سالانه ۷۷۷ میلیون مترمکعب از منابع آبی بخش کشاورزی استان استحصال می‌شود که از این حجم، ۵۵۲ میلیون مترمکعب از چاه‌ها، ۱۹۵ میلیون مترمکعب از قنوات و ۳۰ میلیون متر مکعب از طریق چشمه ها تامین می‌شود.
محمدی افزود: بر اساس آمار ارائه شده توسط شرکت آب منطقه ای استان ۱۱ هزار و ۹۰۵ منبع آبی کشاورزی وجود دارد که از این تعداد ۲ هزار و ۵۸ حلقه چاه، ۶ هزار و ۹۸۳ رشته قنات و ۲ هزار و ۸۴۲ رشته چشمه هستند.
به گفته وی خراسان جنوبی با احیاء و مرمت ۵۰ کیلومتر از قنوات استان رتبه نخست کشور در عملکرد فیزیکی بازسازی و نوسازی قنوات در سال ۱۴۰۰ را کسب کرده است.
وی به کیفیت بالای آب برداشتی از چشمه‌ها و قنوات خراسان جنوبی نسبت به چاه‌ها اشاره کرد و گفت: به طور متوسط هر رشته قنات در خراسان جنوبی حدود یک لیتر بر ثانیه آبدهی دارد و بیش از ۶۰ درصد قنوات استان دارای آب شرب و آشامیدنی و با کیفیت بالا هستند.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه حدود ۵۰ سال قبل تمام آب شرب و کشاورزی خراسان جنوبی از طریق قنوات و چشمه تامین می شد، گفت: حفر بی رویه چاه‌های عمیق و نیمه عمیق باعث کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش آبدهی قنوات شده است.
محمدی با بیان اینکه تعداد ۴۱ هزار رشته قنات در کشور وجود دارد، افزود: از این تعداد خراسان جنوبی با ۶ هزار و ۹۸۳ رشته قنات رتبه اول کشور را دارا است.
به گفته وی طول قنوات استان در مجموع چهار هزار کیلومتر است که حدود ۳۰ درصد آن احیاء و مرمت شده و مابقی نیازمند مرمت است و تاکنون حدود سه هزار ۶۰۰ رشته قنات در استان حداقل یک مرتبه مرمت شدند.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اعتبارات مورد نیاز برای احیا و قنوات استان را حدود هزار و ۴۳۹ میلیارد تومان اعلام کرد.
محمدی یادآور شد: از سال ۱۳۹۴ حدود ۴۰۰ مقنی در استان شناسایی شده‌اند و آموزش‌های لازم به آنان ارائه شده است، از این تعداد تنها ۵۰ نفر به دلیل مشکلات مختلف در این حوزه فعالیت داشته که در صورت حل مشکلات آنان از جمله مسئله سوابق و بیمه، در زمینه تامین نیروی متخصص برای مرمت قنوات استان مشکلی نخواهیم داشت.
به گفته وی در مجموع در سال مالی جاری از کلیه اعتبارات مصوب از محل منابع مختلف اعم از ملی، استانی، بنیاد برکت، بنیاد علوی و… برای مرمت و بازسازی قنوات استان، تاکنون مبلغ ۶۹ میلیارد تومان اختصاص یافته است.
وی یادآور شد: تاکنون با حمایت های مالی این موسسات، قنوات شهرستان های درمیان، زیرکوه و سربیشه که به مرور زمان و یا به دلیل جاری شدن سیلاب دچار آسیب شده بودند، مرمت و بازسازی شده و هم اکنون در حال رایزنی و انعقاد تفاهم نامه با موسه خیریه کریمان (مهرنگار ماندگار تهران) جهت مرمت و بازسازی قنوات، کانال های انتقال آب و احداث استخر ذخیره آب کشاورزی می باشیم.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی افزود: از محل این اعتبارات، مرمت و بازسازی ۲۹۰ رشته قنات به حجم ۶۸ کیلومتر در دستورکار قرار گرفته است.
محمدی با اشاره به سفر ریاست محترم جمهور به خراسان جنوبی و دستور و پیشنهاد تشکیل ستاد احیای قنوات توسط شخص رئیس جمهور گفت: ستاد احیاء، بازسازی و مدیریت قنوات استان خراسان جنوبی در ۲۸ شهریور ماه سال گذشته و بلافاصله بعد از سفر ریاست جمهوری به ریاست استانداری و دبیری جهاد کشاورزی در استان تشکیل شد.
وی افزود: سه کارگروه از جمله آموزش، فرهنگ‌سازی و مشارکت با مدیریت مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی، کارگروه بررسی حوادث و بررسی بلاهای طبیعی با مدیریت مدیرکل مدیریت بحران استانداری و کارگروه مدیریت قنوات با مدیریت مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در این ستاد تصویب شد.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: دبیران این کارگروه‌ها شیوه‌نامه اجرای برنامه خود در حوزه قنوات را تنظیم و به دبیرخانه ارائه کردند و تاکنون در استان سه جلسه ستاد احیا، بازسازی و مدیریت قنوات استان برگزار شده است.
محمدی افزود: با اشاره به رهاورد سفر رئیس جمهور برای حوزه قنوات استان گفت: قبل از این سفر اعتبارات مرمت قنوات در قالب اوراق سه ساله بود که با پیگیری مسئولان استانی و دستور رئیس جمهور اعتبارات نقدی نیز به این مهم تخصیص یافت.
به گفته وی تاکنون از محل مصوبات سفر ریاست جمهوری، ۴۰ میلیارد تومان برای مرمت قنوات خراسان جنوبی در سال مالی جاری مصوب شده است که تاکنون بیش از ۳۷,۵ میلیارد تومان آن اختصاص یافته است که از محل این اعتبارات ۱۲۸ رشته قنات به طول ۴۰ کیلومتر در حال مرمت و بازسازی است.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تأکید کرد: با گشایش اعتباری برای مرمت و بازسازی قنوات از محل سفر ریاست جمهوری در استان خراسان جنوبی، مشکل اعتباری برای مرمت قنوات نداریم و تعهدات سفر رئیس جمهور در زمینه مرمت قنوات به خوبی عملیاتی شده و در مجموع در سال مالی ۱۴۰۰ گشایش خوبی برای مرمت قنوات استان رخ داده است.
محمدی با اشاره به ورود نهاد‌های مختلف از جمله بنیاد علوی، بنیاد برکت، کمیته امداد و بسیج سازندگی در شهرستان‌های مرزی برای مرمت قنوات گفت: با ورود این نهادها همکاری و مشارکت خوبی در زمینه مرمت قنوات شهرستان‌های مرزی استان صورت گرفته و اعتباری خوبی هم از سوی این نهاد برای مرمت قنوات گذاشته شده است.
وی به اثرگذاری مرمت و بازسازی قنوات در افزایش آب قنوات استان اشاره کرد و گفت: به صورت میانگین مرمت قنوات حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد در افزایش دبی قنوات تاثیر دارد و در برخی قنوات استان، مرمت و باسازی قنوات باعث افزایش چند برابری آب قنات شده است.
وی با بیان اینکه در یک دهه گذشته اجرای طرح‌های آبخیزداری در بالادست قنوات استان توسط منابع طبیعی استان در دستور کار قرار گرفته است، یادآور شد: اجرای این طرح‌ها نقش موثری در آبدهی قنوات استان داشته است.
به گفته وی براساس تفاهم‌نامه با منابع طبیعی هماهنگی لازم در زمینه مرمت و اجرای طرح‌های آبخیزداری انجام می‌شود تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد.
